CTET Level -2 (09 June 2024)

Question 1:

One can use the word CE (Common Era) in place of ........ 

सी. ई. (कॉमन एरा) शब्द का प्रयोग _______के स्थान पर किया जा सकता है। 

• AE 

• BCA 

• AD 

• ACE 

Question 2:

Read the following statement (A) and (R) and choose the correct option. 

निम्नलिखित कथनों (A) और (R) को पढ़िए तथा सही विकल्प का चयन कीजिए । 

Assertion (A) : About 2500 years ago, some Janapadas became more important than others and were known as Mahajanapadas. अभिकथन (A) : लगभग 2500 वर्ष पहले, कुछ जनपद दूसरों की तुलना में अधिक महत्वपूर्ण हो गए और इन्हें महाजनपद कहा जाने लगा। 

Reason (R) : Proper fortification was done, armies were raised and a proper taxation system was put in place to maintain the armies.

कारण (R) : सही तरीके से किलेबंदी की गई, सेनाएँ खड़ी की गई और सेनाओं के रखरखाव के लिए एक सही कर प्रणाली (व्यवस्था) लागू की गई।

Options / विकल्प : 

• Both (A) and (R) are true and (R) is Not correct explanation of (A) / (A) और (R) दोनों सही हैं तथा (R), (A) की सही व्याख्या नहीं है। 

• Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation of (A)/(A) और (R) दोनों सही हैं तथा (R), (A) की सही व्याख्या है। 

• (A) is false but (R) is true./ (A) गलत है परन्तु (R) सही है । 

• (A) is true but (R) is false. / (A) सही है परन्तु (R) गलत है। 

Question 3:

अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा प्रश्नानां  विकल्पात्मकोत्तरेभ्यः उचिततमम् उत्तरं चित्वा लिखत-

एकः धार्मिकः सत्सङ्गानुरागी राजा आसीत् । सः दूर- दूरात् सांधून् महात्मनः आहूय तेभ्यः ज्ञानोपदेशं शृणोति तानि धनादि-प्रदानेन सम्मानयति स्म । 
एकदा एकः महात्मा ततः दान दक्षिणाम् आदाय परावर्तमानः कैश्चित् दस्युभिः दृष्टिः । ते दस्यवः तस्य साधोः हस्तौ कर्तयित्वा दान-दक्षिणाम् अच्छिद्य च पलायितवन्तः। 
कतिपय मासान्तरं सः एव महात्मा राज्ञा पुनरपि भगवच्चर्चायै आहूतः । अस्मिन् वारे दस्तवः अति साधु- वेषं धृत्वा तस्मिन् राजकीये सत्सङ्गे समुपस्थिताः । तान् दृष्ट्वा कृत्त - हस्तः महात्मा राजानं कथितवान् "महाराज! इमे साधवः मम ज्ञानिनः सुहृदः सन्ति । इमे अवश्यं सम्माननीयाः । " राजा तान् अपूजयतु, एकां बृहत धन-पेटिकां च तेषाम् आवासे प्रापयितुं स्वकीयम् एकं कर्मचारिणं प्रेषितवान् । 
मार्गे कर्मचारी तान् साधून् अपृच्छत् - "कथ्यताम् महात्मा कथं जनाति? कथम् असौ भवद्भ्यः इदं धनम् अदापयत् ?'' साधवः उदतरन् -" सः मृत्युमुखे आसीत्। वयम् एव तं मृत्योः अमोचयाम । हस्तौ एक तस्य कर्त्तितौ अभवताम् । अतः एव उपकारकान् अस्मान् सः महाराजेन सममानयत्। " 
पृथ्वी माता तेषाम् इमां निराधार वार्त्ता न असहत । सा व्यदीर्यत । तत्र एवं ते व्यलीयन्त । विस्मितः कर्मचारी राजानम् उपगत्य सर्वां घटनाम् अश्रावयत् । कृत्त- हस्तः महात्मा अपि तदा तत्र एव आसीत् । सः अपि तैः साधुभिः सह दुर्घटितां घटनाम् आकर्ण्य अतीव दुःखितः अभवत्, उच्चैः उच्चैः रोदितुं प्रावर्त्तत च । 
किन्तु आश्चर्यं ! महत् आश्चर्यम् !! तदा एवं सः महात्मा पुनः उत्पन्न - हस्तः अजायत । राजा तद् एतद् दृष्ट्वा रहस्यम् एतस्य कथयितुं महात्मानं प्रार्थितवान् । महात्मा अकथयत्- "राजन् ! सत्यम् एव ते साधवः मम सुहृदः सन्ति । भवद्भ्यः धन-ग्रहीतारौ हस्तौ छित्वा ते माम् उपकृतवन्तः एव । किन्तु भगवत्कृपया तो पुनर् अपिंत उत्पन्नौ । भम एव कारणने ते पृथिव्यां व्यलीयन्त । मम एव कारणेन तेषां सुहृदां वियोगेन अहम् इदानीं भृशं दुःखी सञ्चातः विलयामि च " इति ।

'सुखी' इति अस्य पदस्य विपरीतार्थकम् पदं गद्यांशे किम् अस्ति ? 

•  दुःखी 

•  प्रसन्नः 

•  व्याकुलः 

• भयभीतः

Question 4:

To cater to diversity in his classroom a teacher needs to:

अपनी कक्षा में विविधता के समायोजन के लिए एक शिक्षक कोः

• Disregard the social context of the students completely. / छात्रों के सामाजिक संदर्भ की पूरी तरह से अवहेलना करनी चाहिए ।

• Give uniform instruction and disregard individual differences / समान निर्देश देने चाहिए और व्यक्तिगत मतभेदों की अवहेलना करनी चाहिए ।

• Be sensitive to the socio-cultural background of the students. / छात्रों की सामाजिक-सांस्कृतिक पृष्ठभूमि के प्रति संवेदनशीन रहना चाहिए ।

• Label the children on the basis of their parents occupation. / बच्चों को उनके माता-पिता के व्यवसाय के आधार पर नामीकरण करना चाहिए।

Question 5:

निम्नलिखिताषु का पद्धतिः भवति यस्यां लक्ष्यभाषायाः क्रमिकव्याकरण-संरचनायाः प्रभावपूर्वकं सार्थकं च व्यवस्थितं प्रस्तुतीकरणं अभ्यासश्च क्रियेते ? 

• सम्प्रेषणात्मकपद्धतिः

• समग्रभाषापद्धतिः 

•  निर्माणात्मकपद्धतिः 

• संरचनात्मकपद्धतिः

Question 6:

Procedural knowledge in the teaching-learning grammar is ___________.

• knowledge about the grammatical item.

• knowing the rules of the grammatical item.

• knowing the language and its culture.

• knowing how to do the grammatical item.

Question 7:

In middle school classroom teachers should focus on encouraging students to set:

मध्य विद्यालय कक्षा में छात्रों को सेट करने के लिए प्रोत्साहित करने पर ध्यान देना चाहिए :-

• failure-accepting goals / असफलता स्वीकार से करने वाले लक्ष्य

• failure-avoiding goals / असफलता से बचने वाले लक्ष्य

• performance-oriented goals / प्रदर्शन उन्मुख लक्ष्य

• mastery-oriented goals / निपुणता उन्मुख लक्ष्य

Question 8:

which of the following statements is not correct with regard to a mathematics textbook? निम्नलिखित में से कौन-सा कथन गणित की पाठ्य- पुस्तक के संबंध में सही नहीं है ?

• Examples in a mathematics textbook should be related to daily life of the students.

  गणित की पाठ्य पुस्तक के उदाहरण विद्यार्थियों के दैनिक जीवन से सम्बन्धित होने चाहिए ।

• A mathematics textbook should have solved examples only. / एक गणित की पाठ्य-पुस्तक में केवल हल किए हुए उदाहरण होने चाहिए।

• A textbook of mathematics should not be very thick or heavy./गणित की पाठ्य-पुस्तक बहुत मोटी या भारी नहीं होनी चाहिए ।

• A mathematics textbook should have varied exercises to give practice to students.

  विद्यार्थियों को अभ्यास देने के लिए गणित की पाठ्य-पुस्तक में विभिन्न प्रश्नावलियाँ होनी चाहिए।

Question 9:

_________ refers to the process of predetermined unfolding of genetic dispositions /

आनुवंशिक स्वभाव के पूर्व निर्धारित प्रकटीकरण की प्रक्रिया को संदर्भित करता है

• Adaptation / अनुकूलन

• Scaffolding / पाड़

• Maturation / परिपक्वता

• Socalisation / सामाजीकरण

Question 10:

A teacher is asking the students to write essay every month and submit them for assessment. Hence, the purpose of the teacher is _____________.

• provide grades to the students

• collect the different writing of students

• choose the best writing for award

• assess the considerable progress of students