CTET Level -2 (16 June 2024)

Question 1:

विशुद्धरूपेण, द्रुततया, अभिव्यञ्जकतया, बोधगम्यरूपेण च छात्रस्य पुस्तकपठनस्य योग्यता; अधोलिखितासु का अस्ति? 

• मौखिक भाषाविकासः 

• पठनबोधः 

• पठनप्रवीणता (Reading fluency)

• कूटानुवादः (Decoding) 

Question 2:

Statement: The danger signal is made red in color.

कथन : खतरे का सिग्नल लाल रंग का बनाया जाता है। 

Reason: The scattering of red color is the least.

कारण : लाल रंग का प्रकीर्णन सबसे कम होता है। 

• कथन और कारण दोनों सही हैं, कारण, कथन की सही व्याख्या नहीं करता है। Both the statement and the reason are correct, the reason does not explain the statement correctly.

• कथन सही है, जबकि कारण गलत है। The statement is correct, while the reason is wrong.

• कथन और कारण दोनों सही हैं, कारण, कथन की सही व्याख्या करता है। Both the statement and the reason are correct, the reason explains the statement correctly.

• कथन गलत है, जबकि कारण सही है। The statement is wrong, while the reason is correct.

Question 3:

Read the following statements about derivational morphemes and choose the correct option:

(A) Normalize and courageous are derivational morphemes.

(B) Derivational morphemes are used to show some aspect of the grammatical function of a word.

• (A) and (B) both are right and (B) is the explanation of (A)

• (A) and (B) both are wrong

• (A) is right but (B) is wrong

• (A) is wrong but (B) is right

Question 4:

The course of development of children- बच्चों के विकास का क्रमः 

• Is fixed at birth / जन्म के समय निश्चित हो जाता है

• Can be altered with appropriate support from the environment / पर्यावरण से उचित सहायता के साथ बदला जा सकता है 

• Is uniform and follows the same pace across cultures/एक समान है और सभी संस्कृतियों में विकास की गति समान रहती 

• Is totally unpredictable since it is disorderly/पूरी तरह से अप्रत्याशित है क्योंकि यह अव्यवस्थित है 

Question 5:

In which type of forests do softwood trees like chair, pine and cedar grow ? 

किस प्रकार के वन में नरम काष्ठ वाले वृक्ष जैसे चीड़, देवदार आदि उगते / पैदा होते हैं? 

• Coniferous forests / शंकुधारी वन

• Temperate evergreen forests शीतोष्ण सदाबहार वन 

• Temperate deciduous forests शीतोष्ण पर्णपाती वन 

• Tropical deciduous forests उष्णकटिबंधीय पर्णपाती वन 

Question 6:

निर्देश: - अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा तदाधारित प्रश्नानां विकल्पात्मकोत्तरेषुः उचिततमम् उत्तरं चिनुत । 

नर्मदातीरे एकः वृक्षः आसीत् । तत्र स्वपरिश्रमेण निर्मितेषु नीडेषु खगाः सुखेन वसन्ति स्म। एकदा महती वृष्टिः अभवत्। सः वानरः वृष्टिजलेन अतीव आर्द्रः कम्पितः च अभवत् । खगाः शीतेन कम्पमानं वानरम् अवदन् भो वानर ! त्वं कष्टम् अनुभवसि । तत् कथं गृहस्य निर्माणं न करोषि ! यदा सः वानरः एतत् अशृणोत् तदा सः अचिन्तयत् अहो ! एते क्षुद्राः खगाः मां निन्दन्ति । सः वानरः खगानां नीडानि वृक्षात् अधः अपातयत् । खगानां नीडैः सह तेषाम् अण्डानि अपि नष्टानि । सत्यम् एव उक्तम् उपदेशो हि मूर्खाणां प्रकोपाय न शान्तये । 

खगाः कुत्र अवसन् ? 

• वृक्षमूले 

• वृक्षगुल्मेषु 

• नीडेषु 

• शाखासु 

Question 7:

अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा प्रश्नानां विकल्पात्मकोत्तेरेभ्यः उचिततमम् उत्तरं चिनुत – 

लौहपुरुषः सरदारवल्लभभाईपटेलः जन्मतः कृषकः आसीत् । तस्य जन्म 1875 तमे ख्रीष्टाब्दे गुर्जरप्रदेशे अभवत् । तस्य पिता 1857 वर्षस्य प्रथमस्वतन्त्रतायुद्धे सहभागी आसीत् । यद्यपि अयं महापुरुषः आङ्ग्लदेशात् विधिपरीक्षायां प्रथमश्रेण्यां प्रथमं स्थानं लब्ध्वा अधिवक्ता जातः, तथापि सः स्वकीयं सम्पूर्ण जीवनम् भारतस्य स्वतन्त्रता-संग्रामाय अर्पितवान्। सः बारदोली - कृषकाणाम् आन्दोलनस्य सफलं नेतृत्वं अकरोत्। तेन कारणेन महात्मा गान्धिना 'सरदार' इति उपाधिना सम्मानितः । गुर्जरप्रदेशे जलौघ - पीडितानां भूकम्पपीडितानां च एषः अहर्निशं सेवाम् अकरोत् । 

अनेकवारं सः कारागारे पातितः । तस्य आङ्ग्लाधिकारिभिः प्रताडिता । 1942 तमे वर्षे, 'भारतं त्यजत' इति वृद्धा माता आन्दोलने स अकथयत् न केवलं भारतं त्यजत अपितु एशियामेव त्यजत इति वक्तव्यम्। स्वतन्त्रभारतस्य स उपप्रधानमन्त्री अभवत्। भारतं तदा अनेकेषु लघुराज्येषु विभक्तम् आसीत् । सः स्वनीतिचातुर्येण षट्शतस्वदेशीय राज्यानाम् अखण्डे भारते विलयम् अकरोत् । 

लौहपुरुषः श्रीपटेलः अतीव अनुशासनप्रियः आसीत्। भारतस्य वर्तमान स्वरूपं तस्य एव सत्प्रयत्नानां परिणामः । 

सरदारपटेल: कस्य आन्दोलनस्य सफलं नेतृत्व अकरोत् ? 

• चम्पारण आन्दोलनस्य 

• सैनिक आन्दोलनस्य 

• बारदोली आन्दोलनस्य

• असहयोग आन्दोलनस्य

Question 8:

Miss Kumar, the principal of the school, wants to use an integrated approach in teaching science instead of teaching individual subjects. This is because

मिस कुमार, विद्यालय की प्राचार्या, अलग-अलग -विषयों के शिक्षण के स्थान पर विज्ञान शिक्षण में एकीकृत उपागम का प्रयोग करना चाहती हैं। इसका कारण है 

• सभी विषय आपस में जुड़े हुए हैं और शिक्षक उनकी पाठ्यचर्याओं के मध्य सम्बन्ध जोड़ सकते हैं all subjects are inter-related and teachers can make connections between their curricula

• विद्यार्थी अलग-अलग शिक्षकों के साथ समायोजन नहीं कर पाते students do not adjust to different teachers

• उनके विद्यालय में अलग-अलग विषय पढ़ाने के लिए योग्य शिक्षक नहीं है her school does not have qualified teachers to teach different subjects

• शिक्षकों को समय-सारणी में व्यवस्थित करने में कठिनाई आती है teachers find it difficult to arrange timetables

Question 9:

In a classroom a teacher is instructing the students to go back to the text and re-read those lines and words, which they didn't understand. Here, which one of these steps she/he is applying:

• Predicting

• Questioning

• Focusing

• Clarifying

Question 10:

Read the following statements and choose the correct option:

Assertion (A): Reading and writing skills help in critical thinking at the primary level.

Reason (R): Critical thinking is a sub-skill of reading and writing.

• Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation of (A).

• (A) is false, but (R) is true.

• (A) is true, but (R) is false.

• Both (A) and (R) are true, but (R) is not the correct explanation of (A).