CTET Level -1 (16 June 2024)
Question 1:
निम्नलिखित काव्यांश को पढ़कर पृछ गए प्रश्नों के सही / सबसे उपयुक्त उत्तर वाले विकल्प को चुनिए।
अब रजत स्वर्ण मंजरियों से
लद गई आम्र तरु की डाली ।
झर रहे ढाक पीपल के दल,
हो उठी कोकिला मतवाली।
महके कटहल, मुकुलित जामुन
जंगल में झरबेरी झूली।
फूले आडू, नीबू, दाड़िम,
आलू, गोभी, बैंगन, मूली ।
कविता के आधार पर बताइए कि प्रकृति में क्या परिवर्तन आया है?
Question 2:
एकस्यां कथावाचन-कक्षायां शिक्षकः कथापात्राणां अनुकृतिं विधातुं भाव-भंगिमाः शारीरिक- मुद्राः च प्रयुङ्क्ते । सा स्वछात्रान् एतेषां अनुवर्तनं कर्तुं निर्दिशति । अत्र भाषाशिक्षणाय शिक्षिकया का पद्धतिः प्रयोज्या ?
Question 3:
Direction: Read the given passage and answer the question that follow by selecting the most appropriate option.
1. The fossil remains of the first flying vertebrates, the pterosaurs, have intrigued paleontologists for more than two centuries. How such large creatures, which I had wingspans from 8 to 12 metres, solved the problems of powered flight, and exactly what these creatures were-reptlies or birds are among the questions scientists have puzzled over.
2. Perhaps the least controversial assertion about the pterosaurs is that they were reptiles. Their skills, pelvises and hind feet are reptilian. The anatomy of their wings suggests that they did not evolve into the class of birds. In pterosaurs, greatly elongated fourth finger of each forelimb supported a wing like membrane. In birds the second finger is the principle strut of the wing. If the peterosaur walked or remained stationary, the fourth finger and with it the wing, could only turn upward in an extended inverted V-shape alongside of the animal's body. Both the ptrosaurs and the birds have hollow bones, a feature that represents a saving in weight. In the birds, however, these bones are reinforced more massively by internal struts.
3. Although scales typically cover reptiles, the pterosaurs probably had hairy coats. The recent discovery of a pterosaur specimen covered in long, dense and relatively thick hair-like fossil material, was the first clear evidence that this reasoning was correct. Efforts to explain how the pterosaurs became air borne have led to suggestion that they launced themselves by jumping from cliffts, by dropping from trees, or even by rising into light winds from the crests of waves.
The opposite of 'controversial' is
Question 4:
निर्देश : निम्नलिखित गद्यांश को पढ़कर पूछे गए प्रश्नों के सही / सबसे उपयुक्त उत्तर वाले विकल्प को चुनिए ।
तमिलनाडु भारत के दक्षिणी छोर पर बसा राज्य है, जिसे प्रकृति ने मैदानी, समुद्री तथा पर्वतीय विभिन्नताएँ प्रदान कर अपने हाथों से सवारा है। यहाँ के मूल निवासी द्रविड़ हैं और तमिल भाषा बोलते हैं। इस राज्य को वास्तुशिल्प, मूर्ति तथा भवन निर्माण कला की दृष्टि से समृद्ध बनाने में चोल और चेर वंश के राजाओं का अत्यंत महत्वपूर्ण स्थान है। तमिलनाडु को मंदिरों का राज्य भी कहा जाता है। यहाँ अनेक प्राचीन मंदिर हैं जो स्थापत्य कला के अद्वितीय नमूने हैं।
निम्नलिखित में से कौन-सा राज्य भारत के दक्षिण में स्थित है?
Question 5:
In EVS teaching-learning process, linking classroom experiences with real-life experiences outside classroom best implies.
ई.वी.एस. के शिक्षण-अधिगम प्रक्रम में, कक्षा के बाहर वास्तविक जीवन के अनुभवों से कक्षा के अनुभवों को जोड़ना सर्वाधिक संकेत करता है
Question 6:
If 75 is added to 75% of a number and the same number is obtained, then that number will be-
यदि किसी संख्या के 75% में 75 जोड़कर वहीं सख्या प्राप्त हो जाए, तो वह संख्या होगी-
Question 7:
You are travelling from Delhi to Thiruvanthapuram by train. Which is the correct sequence of major railway stations you will come across after Delhi?
आप दिल्ली से तिरूवनंतपुरम् रेल द्वारा यात्रा कर रहे हैं। दिल्ली के बाद पड़ने वाले मुख्य रेलवे स्टेशनों का सही क्रम क्या है ?
Question 8:
निर्देश: अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा तदाधारितप्रश्नानां विकल्पात्मकोत्तरेभ्यः उचितमम् उत्तरं चिनुत ।
राज्ञः भोजस्य राज्ये दुर्मुखः नामकः एक चौर: निवसति स्म । किन्तु अधिकतरं सः चौर्यं कर्त्तुं न पारितवान् । अनेन दुःखी सः प्रतिवेशि- राज्ये प्रवेष्टुं रात्रौ प्रचलितः । मध्ये एकं साध्वाश्रम प्राप्य तत्र एवं स्थितः । साधुः तस्य भव्यं आतिथ्यं कृतवान् । अनेन प्रसन्नः सः चौरः प्रातः तं प्रणम्य तां विद्यां शिक्षयितुं प्रार्थयत, यया सः भव्यां भोग सामग्री निष्पादितवान् । साधुः तथा प्रतिज्ञातवान् तम् उपदिष्टवान् च " त्वं कम् अपि व्यवसायं कुर्याः, किन्तु असत्यं कदापि न वदे:, न च यस्य अन्नं भक्षयेः तं हानिं प्रापयेः । "
चौरः तथा स्वीकृत्य राज्ञः भोजस्य एव प्रासादे चौर्यं कर्त्तुं ततः परावृत्तः । अर्द्धरात्रौ सः सामन्त-वेशं धृत्वा राज- प्रासादं प्रविष्टः । प्रहरिणा पृष्टः सः आत्मानं चौरम् एव पर्यचाययत् । किन्तु प्रहरी तथा न विश्वस्य तं प्रवेशात् नैव निवारितवान् । निर्बाधं चौर: भोजस्य शयन कक्षे प्रविष्टः । तदा भोजः नगरी सुरक्षा-व्यवस्थां द्रष्टुं निर्गतः आसीत् चौरः सर्वां स्वाभीष्टां सामग्रीं सङ्कलितां कृत्वा चलितुम् एव उद्यतः अभवत् यत् तत्र एकस्मिन् पात्रे रक्षिते मिष्टान्ने तस्य दृष्टिः न्यपतत् । सः तद् भक्षितवान् । भक्षणोत्तर तस्य स्मृतौ साधोः वाक्यम् आयातं यत् - ‘यस्य अन्नं भक्षयेः तं हानिं न प्रापयेः । ' चौरः सर्वां सामग्रीं तत्र एव परित्यज्य रिक्त - हस्तः ततः निर्गतः । पश्चात् परावृत्तः भोजः कक्षे इदं दुर्दृश्यं दृष्टवान्, तदा प्रातः ‘दुर्मुखस्य एव इदं कृत्यं स्यात्' इति अनुमाय तम् आहूतवान् । राज्ञा पृष्टः च सः सर्वं सत्यम् अकथयत्। अनेन सन्तुष्टः राजा तं भूरि भूरि प्रशंसितवान् स्वकीये रक्षा विभागे च नियुक्तवान् । इदानीं दुर्मुखः अपि सुमुखः भूत्वा चौर्य-कर्म पर्यत्यजत् इति ।
'अनुमानं कृत्वा' इत्यस्य पदस्य समानार्थकं चित्वा लिखत ।
Question 9:
निम्नलिखित काव्यांश को पढ़कर पृछ गए प्रश्नों के सही / सबसे उपयुक्त उत्तर वाले विकल्प को चुनिए।
अब रजत स्वर्ण मंजरियों से
लद गई आम्र तरु की डाली ।
झर रहे ढाक पीपल के दल,
हो उठी कोकिला मतवाली।
महके कटहल, मुकुलित जामुन
जंगल में झरबेरी झूली।
फूले आडू, नीबू, दाड़िम,
आलू, गोभी, बैंगन, मूली ।
कटहल के पकने पर उसकी गंध _________ सी लगती है।
Question 10:
While students with Autism faces several challenges in certain domains, they have strength ______, which can be utilised by the teacher in teaching - learning process.
स्वलीनता (आटिज्म) से ग्रस्त विद्यार्थी हालाँकि कुछ क्षेत्रों में विभिन्न चुनौतियों का सामना करते हैं, लेकिन उनके पास _______का मजबूत पक्ष भी है, अध्यापक जिसका इस्तेमाल शिक्षण-अधिगम प्रक्रिया में कर सकते है।