CTET Level -1 (16 June 2024)
Question 1:
Ms. Asta, a class 4 mathematics teacher gives an activity to her students to segregate given geometrical shapes into different groups based on their properties. She is assessing her students at _____level of geometrical thinking as per the theory of Van Hiele.
कक्षा 4 की गणित शिक्षिका, सुश्री ऐस्टा ने अपने विद्यार्थियों को, गुणों के आधार पर, दी गई ज्यामितीय आकृतियों को विभिन्न समूहों में बाँटने का क्रियाकलाप दिया। वे अपने विद्यार्थियों का, वैन हैले के सिद्धांत के अनुसार, ज्यामितीय चिंतन के ___ स्तर का आकलन कर रही है।
Question 2:
Assertion (A): While most children begin to shed their milk teeth at about six years of age, a child doing so at five or seven is not considered ‘abnormal’,
Reason (R): Through the patterns of growth and sequence of physical development is universal, there is a considerable range of individual differences.
Choose the correct option:
कथन (A): ज़्यादातर बच्चों के दूध के दाँत छः वर्ष की उम्र में टूट जाते हैं, परन्तु किसी पाँच या सात वर्ष के बच्चे के दाँत टूटने को असामान्य नहीं देखा जाता।
तर्क (R) : हालांकि वृद्धि व शारीरिक विकास का क्रम सार्वभौमिक है, इसमें व्यक्तिगत विभिन्नताओं के अनुसार काफी परास होता है।
सही विकल्प चुनें।
Question 3:
निर्देश :- अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा तदाधारितप्रश्नानां विकल्पात्मकोत्तरेषु उचिततमम् उत्तरं चिनुत ।
स्त्रीशिक्षाक्षेत्रे अग्रगण्या पण्डिता रमाबाई 1858 तमे ख्रिष्टब्दे अलभत् तस्याः पिता अनन्तशस्त्री डोंगेरे माता च लक्ष्मीबाई आस्ताम् । तस्मिन् काले स्त्रीशिक्षायाः स्थितिः चिन्तनीया आसीत् । स्त्रीणां कृते संस्कृतशिक्षणं प्रायः प्रचलितं नासीत् । किन्तु डोंगरे रुढिबद्धां प्राप्तवती । कालक्रमेण रमायाः पिता विपन्नः जातः । तस्या पितरौ ज्येष्ठ भगिनी च दुर्भिक्षपीडिताः दिवङ्गताः । तदनन्तरं रमा स्व- ज्येष्ठभ्रात्रा सह समग्र भारतम् अभ्रमत् । भ्रमणकाले सा कोलकातां प्राप्ता । संस्कृतवैदुष्येण सा तत्र 'पण्डिता' 'सरस्वती' चेति उपाधिभयां विभूषिता । तत्र सा स्त्रीणां कृते वेदादीनां शस्त्राणां शिक्षायै आन्दोलनं प्रारब्धवती ।
1880 तमे ख्रिष्टाब्दे सा विपिन बिहारीदासेन सह विवाहम् अकरोत् । सार्धैकवर्षात् अनन्तरं तस्याः पतिः दिवङ्गतः । तदनन्तरं सा पुत्र्या मनोरमया सह महाराष्ट्रं प्रत्यागच्छत् । नारीणां सम्मानाय शिक्षायै च सा स्वकीयं जीवनं अर्पितवती । सा उच्चशिक्षार्थम् इंग्लैण्डदेशं गतवती । इंग्लैण्डदेशात् सा अमरीकादेशम् अगच्छत् । अनन्तरं भारतं प्रत्यागत्य मुम्बईनगरे सा 'शारदा सदनम' निस्सहायाः स्त्रियः अस्थापयत् अस्मिन् आश्रमे निवसन्ति स्म । तत्र ताः मुद्रण- टङ्कण- काष्ठफलादीनाम् च प्रशिक्षणमपि लभन्ते स्म । परं इदं सदनं पुणेनगरे स्थानान्तरितं जातम् । ततः पुणेनगरस्य समीपे केडगाँव- स्थाने 'मुक्तिमिशन' नाम संस्थानम् तया स्थापितम् । अत्र अधुनापि निराश्रिताः स्त्रियः ससम्मानं जीवनं यापयन्ति।
1922 तमे ख्रिष्टाब्दे रमाबाई - महोदयायाः निधनम् । सा देशविदेशानाम् अनेकासु भाषासु निपुणा आसीत् । समाजसेवायाः अतिरिक्तं लेखनक्षेत्रे अपि तस्याः महत्वपूर्णम् योगदानम् आसीत् ।
समाजसेवायाः अतिरिक्तं कस्मिन् क्षेत्रे रमायाः योगदानं आसीत् ?
Question 4:
निर्देश: अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा तदाधारितप्रश्नानां विकल्पात्मकोत्तरेभ्यः उचितमम् उत्तरं चिनुत ।
राज्ञः भोजस्य राज्ये दुर्मुखः नामकः एक चौर: निवसति स्म । किन्तु अधिकतरं सः चौर्यं कर्त्तुं न पारितवान् । अनेन दुःखी सः प्रतिवेशि- राज्ये प्रवेष्टुं रात्रौ प्रचलितः । मध्ये एकं साध्वाश्रम प्राप्य तत्र एवं स्थितः । साधुः तस्य भव्यं आतिथ्यं कृतवान् । अनेन प्रसन्नः सः चौरः प्रातः तं प्रणम्य तां विद्यां शिक्षयितुं प्रार्थयत, यया सः भव्यां भोग सामग्री निष्पादितवान् । साधुः तथा प्रतिज्ञातवान् तम् उपदिष्टवान् च " त्वं कम् अपि व्यवसायं कुर्याः, किन्तु असत्यं कदापि न वदे:, न च यस्य अन्नं भक्षयेः तं हानिं प्रापयेः । "
चौरः तथा स्वीकृत्य राज्ञः भोजस्य एव प्रासादे चौर्यं कर्त्तुं ततः परावृत्तः । अर्द्धरात्रौ सः सामन्त-वेशं धृत्वा राज- प्रासादं प्रविष्टः । प्रहरिणा पृष्टः सः आत्मानं चौरम् एव पर्यचाययत् । किन्तु प्रहरी तथा न विश्वस्य तं प्रवेशात् नैव निवारितवान् । निर्बाधं चौर: भोजस्य शयन कक्षे प्रविष्टः । तदा भोजः नगरी सुरक्षा-व्यवस्थां द्रष्टुं निर्गतः आसीत् चौरः सर्वां स्वाभीष्टां सामग्रीं सङ्कलितां कृत्वा चलितुम् एव उद्यतः अभवत् यत् तत्र एकस्मिन् पात्रे रक्षिते मिष्टान्ने तस्य दृष्टिः न्यपतत् । सः तद् भक्षितवान् । भक्षणोत्तर तस्य स्मृतौ साधोः वाक्यम् आयातं यत् - ‘यस्य अन्नं भक्षयेः तं हानिं न प्रापयेः । ' चौरः सर्वां सामग्रीं तत्र एव परित्यज्य रिक्त - हस्तः ततः निर्गतः । पश्चात् परावृत्तः भोजः कक्षे इदं दुर्दृश्यं दृष्टवान्, तदा प्रातः ‘दुर्मुखस्य एव इदं कृत्यं स्यात्' इति अनुमाय तम् आहूतवान् । राज्ञा पृष्टः च सः सर्वं सत्यम् अकथयत्। अनेन सन्तुष्टः राजा तं भूरि भूरि प्रशंसितवान् स्वकीये रक्षा विभागे च नियुक्तवान् । इदानीं दुर्मुखः अपि सुमुखः भूत्वा चौर्य-कर्म पर्यत्यजत् इति ।
'अनुमानं कृत्वा' इत्यस्य पदस्य समानार्थकं चित्वा लिखत ।
Question 5:
Which of the following is least appropriate about the nature of mathematics?
निम्नलिखित में से कौन सा गणित की प्रकृति के संबंध में सबसे कम उपयुक्त है?
Question 6:
20 litres of milk was divided equally among all students of a school. If each student got ¼ litre of milk, then number of students in the school was :
20 लीटर दूध को किसी स्कूल के सभी विद्यार्थियों में समान रूप से वितरित किया गया। यदि प्रत्येक विद्यार्थी को 1/4 लीटर दूध प्राप्त हुआ, तो उस स्कूल में विद्यार्थियों की संख्या थी :
Question 7:
Sabiya painted the sky green and trees blue in her painting. What should the teacher do first?
सबिया ने अपने चित्र में आकाश को हरा और पेड़ को नीला रंग किया। उसके शिक्षक को पहले क्या करना चाहिए?
Question 8:
In a triangle, the sum of the lengths of two sides will always be-
किसी त्रिभुज में दो भुजाओं की लंबाई का योग सदैव होगा-
Question 9:
Directions: Read the passage given below and answer the questions that follow by selecting the most appropriate option.
Nammescong Creek flowed into the backs of thighs as I fished, pausing between casts to secure my balance in the current and admire a new hatch of pale yellow mayflies lift from the stream. Over my shoulder, the sun dropped into a farmer's cornfield, the final patch of orange light on the water enough for me to spot the small, vaguely metallic object at my feet. Retrieving it, I ran my thumb over its raised lettering, rubbing away the mud and a string of algae. A name appeared, along with an expiration date. June 1984, I had discovered arrowheads here in the past, so it didn't seem misplaced to find a tool used by modern man to obtain a meal.
2. I took a moment to consider how the card had come to rest in the bed of the Nammy. I thought may there was a story in it. I was curious to know if the owner had lost his wallet while fishing, the whole trip ruined the second he'd inventoried his cash or dug out his license for a game warden. Over time the leather would've rotted into fish food, with a scoured plastic remaining. I wondered how many miles the card might have ridden on spring floods over the past quarter of a century. For all I knew he could've been robbed, the thieves stripping out the money and tossing the billfold away later as they crossed a bridge.
3. Looking him up and phoning, I recited the card number and issuing bank. He laughed, recalling, it as the first credit account he'd ever taken out, a line of imaginary cash in those years when he had no real money. But that finally changed, he explained, after an industrial accident cost him his left eye, the payoff from the plant enabling him to retire eight years earlier than expected and move to a small hobby farm in southern Virginia. He told me a glass eye wasn't his style, so he had taken to wearing an eyepatch, which his wife still hates and his grandchildren- ages three, five and seven- have always loved, as it makes Grandpop look like a pirate. He called them his Miracle Grandbabies, born to a daughter who struggled with alcohol and drug addiction for years- her rock bottom in 1984, a year before she cleaned up for good.
4. But in the end the man couldn't remember ever losing his wallet, either by accident or theft. He said he'd never fished the Nammy, that, in fact, he'd always thought the sport a little boring and so I came to realise there was no story here.
A word in the story that means 'soar' is
Question 10:
In the word 'scarce', the phonetic transcription for 'a' is