Ctet July 2024 Mini Mock Sanskrit Pedagogy (30 May 2024)

Question 1:

बालकाः भित्तिषु भूतले च किमपि अस्पष्टं (Scribble) लिखन्ति । एतत् तेषां कस्य भागः अस्ति?

एषा पश्चपठनसाक्षरतागतिविधिः अस्ति (Post-reading literacy activity)
प्राकार्यात्मकसाक्षरतायाः (Functional literacy)
एषा पठनकालसाक्षरतागतिविधिः अस्ति (While reading literacy activity)
उदीयमानासाक्षरतायाः (Emergent literacy)

Question 2:

अधोलिखितेषु कः छात्राणां मध्ये पठनविकासस्य एकः उद्देश्यः न अस्ति?

पाठात् निष्कर्षग्रहणम्
कस्यापि जनस्य पूर्वज्ञानेन सह पाठस्य सम्बन्धः
पाठस्य निष्कूटनम्
पाठस्य अर्थनिर्माणम्

Question 3:

गौरवाय रस्किन बोंडस्य लघुकथाः रोचन्ते । यथावसरं स ताः पठति । ईदृशं पठनं किम् कथ्यते ?

विहंगम दृष्टिपातः
सघन अध्ययनम्
गहनावलोकनम् (Scanning)
विस्तृतम् अध्ययनम्

Question 4:

“विद्यालयीयां शिक्षायां बहुभाषीयता एकं संसाधनम् अस्ति । अस्य कथनस्य कोऽर्थः?

कक्षायां एतां पाठनविधिरूपेण ग्रहणम्
छात्राणां भाषाणां कक्षायां प्रयोगः
शिक्षानीतौ नम्यताग्रहणम्
यथासम्भवं अधिकाधिकभाषाः शिक्षितुम्

Question 5:

शिक्षायां 'मातृभाषा-आधारिता बहुभाषीयता' इत्यस्य कोऽर्थः?

छात्राः सर्वान् विषयान् मातृभाषायां शिक्षन्ते आंग्लमाध्यमं प्रति अग्रे सरन्ति।
छात्राः मातृभाषां एकस्याः भाषायाः रूपे शिक्षन्ते तथा विद्यालये यथा यथा अग्रे प्रगतिं कुर्वन्ति, आंग्लमाध्यमेन पठितुं प्रारभन्ते ।
छात्राः प्रथमकक्षायाः आंग्लभाषां पठितुं प्रारभन्ते, तथा विद्यालयस्य माध्यमिक स्तरात् आंग्लभाषां माध्यमरूपेण गृह्णन्ति ।
छात्राः विद्यालये शिक्षां स्वमातृभाषायां प्रारभन्ते । यथा यथा ते प्रगतिं कुर्वन्ति, अन्याः भाषाः योजयन्ति ।

Question 6:

एका द्वितीय श्रेण्याः शिक्षिका स्वअध्यापन अध्ययनप्रक्रमें स्वछात्रान् आकलयितुं इच्छति। छात्राणाम् अवबोधस्य आकलनार्थं अधोलिखितेषु का उपयुक्ता पद्धतिः भवेत् ?

दैनिकगतिविधीनाम् अनुवर्तनम् न तु काचित् परीक्षा
अवधिपरीक्षा योगात्मकपरीक्षा च
बहुमुखीक्रियाकलापेषु छात्राणां निरीक्षणम्
प्रति सोमवासरे नियमितरूपेण इकाई परीक्षा

Question 7:

पञ्चमकक्षायाः एका शिक्षिका पश्यति यत् तस्याः कक्षायाः छात्राः

तया पाठ्यमानया द्वितीयभाषया सह स्वभाषायाः शब्दानां वाक्यानां च प्रयोगं कुर्वन्ति। एतत् कथ्यते -

सामाजिकभाषिकः व्यवहारः (Socio-linguistic behaviour)
भाषा सञ्चरणम् (Language transmission)
नवपीढीछात्राः
कूटपरिवर्तनं कूटसम्मिश्रणं च (Code switching and code mixing)

Question 8:

एका शिक्षिका चतुर्थश्रेण्याः छात्रान् एकां कवितां "अस्माकम् उत्सवाः" इति पाठयति । कवितापाठानन्तरं कविताकक्षायाम् अधोलिखितेषु कस्मिन् विषये चर्चा न करणीया ?

कवितायाः अन्त्यसमाः शब्दाः (Rhyming words)
कवितायाः प्रसङ्गस्य सन्दर्भः (Reference to context)
कवितायां व्याकरणात्मकाः विषयाः (Grammatical items)
कवितायाः भावाः विषयः च (Ideas and themes)

Question 9:

एका शिक्षिका स्वीकृतसहायकपुस्तकात् (Prescribed supplementary reader) एकां लघुकथां अथवा अन्यानि आख्यानानि पठितुं छात्रान् प्रेरयति। सहायकपुस्तकात् पठनाय छात्राणाम् उत्साहवर्धनस्य कः प्रमुखः उद्देश्यः अस्ति?