Ctet July 2024 mini mock Sanskrit pedagogy (30 May 2024)

Question 1:

पञ्चमकक्षायाः एका शिक्षिका पश्यति यत् तस्याः कक्षायाः छात्राः

तया पाठ्यमानया द्वितीयभाषया सह स्वभाषायाः शब्दानां वाक्यानां च प्रयोगं कुर्वन्ति। एतत् कथ्यते -

• कूटपरिवर्तनं कूटसम्मिश्रणं च (Code switching and code mixing)

• भाषा सञ्चरणम् (Language transmission)

• सामाजिकभाषिकः व्यवहारः (Socio-linguistic behaviour)

• नवपीढीछात्राः

Question 2:

पञ्चमकक्षायाः एका अध्यापिका स्वछात्रान् युग्मेषु जिह्वा व्यावर्तकानि

(Tongue twisters) पुनः पुनः वक्तुं निर्दिशति । सा स्वछात्रान् किं शिक्षितुम् प्रयतते ?

• सम्भाषणम्

• पठनम्

• श्रवणम्

• उच्चारणम्

Question 3:

एक: शिक्षकः पञ्चकक्षायाः छात्राणां कृते एकः गतिविधिः "एकमिनटमितं मुक्तलेखनम्" इति सम्पादयति । अस्य लेखनकार्यस्य प्रयोजनम् भवेत् यत् छात्राः

• तैः बहु लिखितव्यः इति न अनुभवन्ति एवं लेखनानन्तरे मुक्ताः अनुभवेयुः।

• स्वभाषाशुद्धेः आकलनं कुर्वन्तु ।

• रचनाशीलाः भवितुं स्वतन्त्राः सन्ति।

• लिखेयुः, न वा लिखेयुः इति विषये स्वतन्त्राः सन्ति ।

Question 4:

पञ्चमकक्षायाः एका शिक्षिका पश्यति यत् तस्याः कक्षायाः छात्राः

तया पाठ्यमानया द्वितीयभाषया सह स्वभाषायाः शब्दानां वाक्यानां च प्रयोगं कुर्वन्ति। एतत् कथ्यते -

• नवपीढीछात्राः

• कूटपरिवर्तनं कूटसम्मिश्रणं च (Code switching and code mixing)

• सामाजिकभाषिकः व्यवहारः (Socio-linguistic behaviour)

• भाषा सञ्चरणम् (Language transmission)

Question 5:

एका अध्यापिका छात्राणाम् उत्तराणि तेषां मातृ भाषायां स्वीकरोति । सा लक्ष्यभाषायाः अध्यापनप्रक्रमे छात्राणां भाषां अवबोधयितुं प्रयतते । सा मन्यते यत्

• अनेन छात्राः कक्षायां शान्ताः भविष्यन्ति ।

• छात्रस्य भाषा दुर्बोध्या अतएव उपेक्षणीया ।

• अनेन विधिना सा कक्षायां बहुभाषिकतां संवर्धयितुं शक्नोति ।

• प्रत्येकः छात्रः समानगत्या अधिगमिष्यति ।

Question 6:

बालकाः भित्तिषु भूतले च किमपि अस्पष्टं (Scribble) लिखन्ति । एतत् तेषां कस्य भागः अस्ति?

• एषा पठनकालसाक्षरतागतिविधिः अस्ति (While reading literacy activity)

• उदीयमानासाक्षरतायाः (Emergent literacy)

• एषा पश्चपठनसाक्षरतागतिविधिः अस्ति (Post-reading literacy activity)

• प्राकार्यात्मकसाक्षरतायाः (Functional literacy)

Question 7:

एका द्वितीय श्रेण्याः शिक्षिका स्वअध्यापन अध्ययनप्रक्रमें स्वछात्रान् आकलयितुं इच्छति। छात्राणाम् अवबोधस्य आकलनार्थं अधोलिखितेषु का उपयुक्ता पद्धतिः भवेत् ?

• अवधिपरीक्षा योगात्मकपरीक्षा च

• बहुमुखीक्रियाकलापेषु छात्राणां निरीक्षणम्

• दैनिकगतिविधीनाम् अनुवर्तनम् न तु काचित् परीक्षा

• प्रति सोमवासरे नियमितरूपेण इकाई परीक्षा

Question 8:

एक: शिक्षकः पञ्चकक्षायाः छात्राणां कृते एकः गतिविधिः "एकमिनटमितं मुक्तलेखनम्" इति सम्पादयति । अस्य लेखनकार्यस्य प्रयोजनम् भवेत् यत् छात्राः

• तैः बहु लिखितव्यः इति न अनुभवन्ति एवं लेखनानन्तरे मुक्ताः अनुभवेयुः।

• लिखेयुः, न वा लिखेयुः इति विषये स्वतन्त्राः सन्ति ।

• रचनाशीलाः भवितुं स्वतन्त्राः सन्ति।

• स्वभाषाशुद्धेः आकलनं कुर्वन्तु ।

Question 9:

भाषाशिक्षणं वर्धयेत् यदि

• अध्यापकः कक्षायां वास्तविकजीवनपरिस्थितिं उपस्थापयति यस्यां छात्राः परस्परसम्वादः कुर्युः।  

• छात्राणां प्रगतिं परीक्षितुं अध्यापकः साप्ताहिकपत्रलेखनीपरीक्षाम् (Paper- Pencil tests) आयोजयति ।

• अध्यापकेन अधिकतमसंख्यायाम् अध्यापनसामग्री प्रयुज्यते ।

• अध्यापकः छात्रेभ्यः कण्ठस्थीकरणार्थं सम्वादान् यच्छति तान् च अधिकृत्य अभिनयं कर्तुं कथयति ।

Question 10:

बालकाः भित्तिषु भूतले च किमपि अस्पष्टं (Scribble) लिखन्ति । एतत् तेषां कस्य भागः अस्ति?

• उदीयमानासाक्षरतायाः (Emergent literacy)

• प्राकार्यात्मकसाक्षरतायाः (Functional literacy)

• एषा पठनकालसाक्षरतागतिविधिः अस्ति (While reading literacy activity)

• एषा पश्चपठनसाक्षरतागतिविधिः अस्ति (Post-reading literacy activity)