Ctet July 2024 mini mock Sanskrit pedagogy (30 May 2024)

Question 1:

एका द्वितीय श्रेण्याः शिक्षिका स्वअध्यापन अध्ययनप्रक्रमें स्वछात्रान् आकलयितुं इच्छति। छात्राणाम् अवबोधस्य आकलनार्थं अधोलिखितेषु का उपयुक्ता पद्धतिः भवेत् ?

• बहुमुखीक्रियाकलापेषु छात्राणां निरीक्षणम्

• प्रति सोमवासरे नियमितरूपेण इकाई परीक्षा

• अवधिपरीक्षा योगात्मकपरीक्षा च

• दैनिकगतिविधीनाम् अनुवर्तनम् न तु काचित् परीक्षा

Question 2:

एका शिक्षिका मुखभंगिमामाध्यमेन मुद्राप्रयोगेन च द्वितीय श्रेणीस्थान छात्रान् एकां कथां कथयति । तदा सा छात्रान् स्व-स्व मातृभाषया कथां पुनर्कथनाय निर्दिशति । तया छात्राणां कस्य आकलनं क्रियते ?

• चिन्तनकौशलम्

• रचनाकौशलम्

• श्रवणकौशलम्

• पठनकौशलम

Question 3:

एका शिक्षिका मुखभंगिमामाध्यमेन मुद्राप्रयोगेन च द्वितीय श्रेणीस्थान छात्रान् एकां कथां कथयति । तदा सा छात्रान् स्व-स्व मातृभाषया कथां पुनर्कथनाय निर्दिशति । तया छात्राणां कस्य आकलनं क्रियते ?

• पठनकौशलम

• श्रवणकौशलम्

• चिन्तनकौशलम्

• रचनाकौशलम्

Question 4:

शिक्षायां 'मातृभाषा-आधारिता बहुभाषीयता' इत्यस्य कोऽर्थः?

• छात्राः विद्यालये शिक्षां स्वमातृभाषायां प्रारभन्ते । यथा यथा ते प्रगतिं कुर्वन्ति, अन्याः भाषाः योजयन्ति ।

• छात्राः सर्वान् विषयान् मातृभाषायां शिक्षन्ते आंग्लमाध्यमं प्रति अग्रे सरन्ति।

• छात्राः प्रथमकक्षायाः आंग्लभाषां पठितुं प्रारभन्ते, तथा विद्यालयस्य माध्यमिक स्तरात् आंग्लभाषां माध्यमरूपेण गृह्णन्ति ।

• छात्राः मातृभाषां एकस्याः भाषायाः रूपे शिक्षन्ते तथा विद्यालये यथा यथा अग्रे प्रगतिं कुर्वन्ति, आंग्लमाध्यमेन पठितुं प्रारभन्ते ।

Question 5:

एका द्वितीय श्रेण्याः शिक्षिका स्वअध्यापन अध्ययनप्रक्रमें स्वछात्रान् आकलयितुं इच्छति। छात्राणाम् अवबोधस्य आकलनार्थं अधोलिखितेषु का उपयुक्ता पद्धतिः भवेत् ?

• बहुमुखीक्रियाकलापेषु छात्राणां निरीक्षणम्

• प्रति सोमवासरे नियमितरूपेण इकाई परीक्षा

• अवधिपरीक्षा योगात्मकपरीक्षा च

• दैनिकगतिविधीनाम् अनुवर्तनम् न तु काचित् परीक्षा

Question 6:

एका शिक्षिका चतुर्थश्रेण्याः छात्रान् एकां कवितां "अस्माकम् उत्सवाः" इति पाठयति । कवितापाठानन्तरं कविताकक्षायाम् अधोलिखितेषु कस्मिन् विषये चर्चा न करणीया ?

• कवितायाः प्रसङ्गस्य सन्दर्भः (Reference to context)

• कवितायाः अन्त्यसमाः शब्दाः (Rhyming words)

• कवितायाः भावाः विषयः च (Ideas and themes)

• कवितायां व्याकरणात्मकाः विषयाः (Grammatical items)

Question 7:

एका शिक्षिका स्वीकृतसहायकपुस्तकात् (Prescribed supplementary reader) एकां लघुकथां अथवा अन्यानि आख्यानानि पठितुं छात्रान् प्रेरयति। सहायकपुस्तकात् पठनाय छात्राणाम् उत्साहवर्धनस्य कः प्रमुखः उद्देश्यः अस्ति?

• गहनपठनस्य विकासः

• शैक्षणिककौशलस्य संवर्धनम्

• सविस्तरपठनस्य विकासः

• मौखिक अध्ययनकौशलस्य विकासः

Question 8:

एका अध्यापिका छात्राणाम् उत्तराणि तेषां मातृ भाषायां स्वीकरोति । सा लक्ष्यभाषायाः अध्यापनप्रक्रमे छात्राणां भाषां अवबोधयितुं प्रयतते । सा मन्यते यत्

• अनेन विधिना सा कक्षायां बहुभाषिकतां संवर्धयितुं शक्नोति ।

• छात्रस्य भाषा दुर्बोध्या अतएव उपेक्षणीया ।

• अनेन छात्राः कक्षायां शान्ताः भविष्यन्ति ।

• प्रत्येकः छात्रः समानगत्या अधिगमिष्यति ।

Question 9:

पञ्चमकक्षायाः एका शिक्षिका पश्यति यत् तस्याः कक्षायाः छात्राः

तया पाठ्यमानया द्वितीयभाषया सह स्वभाषायाः शब्दानां वाक्यानां च प्रयोगं कुर्वन्ति। एतत् कथ्यते -

• नवपीढीछात्राः

• भाषा सञ्चरणम् (Language transmission)

• कूटपरिवर्तनं कूटसम्मिश्रणं च (Code switching and code mixing)

• सामाजिकभाषिकः व्यवहारः (Socio-linguistic behaviour)

Question 10:

भाषाशिक्षणं वर्धयेत् यदि

• अध्यापकः छात्रेभ्यः कण्ठस्थीकरणार्थं सम्वादान् यच्छति तान् च अधिकृत्य अभिनयं कर्तुं कथयति ।

• अध्यापकेन अधिकतमसंख्यायाम् अध्यापनसामग्री प्रयुज्यते ।

• छात्राणां प्रगतिं परीक्षितुं अध्यापकः साप्ताहिकपत्रलेखनीपरीक्षाम् (Paper- Pencil tests) आयोजयति ।

• अध्यापकः कक्षायां वास्तविकजीवनपरिस्थितिं उपस्थापयति यस्यां छात्राः परस्परसम्वादः कुर्युः।