Ctet July 2024 mini mock Sanskrit pedagogy (30 May 2024)

Question 1:

एका अध्यापिका छात्राणाम् उत्तराणि तेषां मातृ भाषायां स्वीकरोति । सा लक्ष्यभाषायाः अध्यापनप्रक्रमे छात्राणां भाषां अवबोधयितुं प्रयतते । सा मन्यते यत्

• छात्रस्य भाषा दुर्बोध्या अतएव उपेक्षणीया ।

• अनेन विधिना सा कक्षायां बहुभाषिकतां संवर्धयितुं शक्नोति ।

• अनेन छात्राः कक्षायां शान्ताः भविष्यन्ति ।

• प्रत्येकः छात्रः समानगत्या अधिगमिष्यति ।

Question 2:

एका शिक्षिका स्वीकृतसहायकपुस्तकात् (Prescribed supplementary reader) एकां लघुकथां अथवा अन्यानि आख्यानानि पठितुं छात्रान् प्रेरयति। सहायकपुस्तकात् पठनाय छात्राणाम् उत्साहवर्धनस्य कः प्रमुखः उद्देश्यः अस्ति?

• शैक्षणिककौशलस्य संवर्धनम्

• गहनपठनस्य विकासः

• मौखिक अध्ययनकौशलस्य विकासः

• सविस्तरपठनस्य विकासः

Question 3:

एका अध्यापिका छात्राणाम् उत्तराणि तेषां मातृ भाषायां स्वीकरोति । सा लक्ष्यभाषायाः अध्यापनप्रक्रमे छात्राणां भाषां अवबोधयितुं प्रयतते । सा मन्यते यत्

• प्रत्येकः छात्रः समानगत्या अधिगमिष्यति ।

• छात्रस्य भाषा दुर्बोध्या अतएव उपेक्षणीया ।

• अनेन विधिना सा कक्षायां बहुभाषिकतां संवर्धयितुं शक्नोति ।

• अनेन छात्राः कक्षायां शान्ताः भविष्यन्ति ।

Question 4:

बालकाः भित्तिषु भूतले च किमपि अस्पष्टं (Scribble) लिखन्ति । एतत् तेषां कस्य भागः अस्ति?

• उदीयमानासाक्षरतायाः (Emergent literacy)

• एषा पश्चपठनसाक्षरतागतिविधिः अस्ति (Post-reading literacy activity)

• प्राकार्यात्मकसाक्षरतायाः (Functional literacy)

• एषा पठनकालसाक्षरतागतिविधिः अस्ति (While reading literacy activity)

Question 5:

एका शिक्षिका छात्रैः कृताः वर्तनीत्रुटीः व्याकरणात्मक त्रुटी: च एकत्रीकरोति। तदा सा प्रतिसप्ताहं छात्रैः सह परिचर्चां करोति किन्तु त्रुटिकर्तुः उल्लेखः न करोति । अयं ज्ञायते

• छात्रान् सूचयति यत् त्रुटयः भाषाशिक्षणे बाधकाः सन्ति

• उपचारात्मक अध्यापनम् (Remedial teaching)

• छात्रान् सूचयति यत् तेषां त्रुटयः गम्भीराः सन्ति

• परिपुष्टिप्रदानम् (Providing feedback)

Question 6:

शिक्षायां 'मातृभाषा-आधारिता बहुभाषीयता' इत्यस्य कोऽर्थः?

• छात्राः सर्वान् विषयान् मातृभाषायां शिक्षन्ते आंग्लमाध्यमं प्रति अग्रे सरन्ति।

• छात्राः मातृभाषां एकस्याः भाषायाः रूपे शिक्षन्ते तथा विद्यालये यथा यथा अग्रे प्रगतिं कुर्वन्ति, आंग्लमाध्यमेन पठितुं प्रारभन्ते ।

• छात्राः प्रथमकक्षायाः आंग्लभाषां पठितुं प्रारभन्ते, तथा विद्यालयस्य माध्यमिक स्तरात् आंग्लभाषां माध्यमरूपेण गृह्णन्ति ।

• छात्राः विद्यालये शिक्षां स्वमातृभाषायां प्रारभन्ते । यथा यथा ते प्रगतिं कुर्वन्ति, अन्याः भाषाः योजयन्ति ।

Question 7:

अधोलिखितेषु कः छात्राणां मध्ये पठनविकासस्य एकः उद्देश्यः न अस्ति?

• कस्यापि जनस्य पूर्वज्ञानेन सह पाठस्य सम्बन्धः

• पाठस्य निष्कूटनम्

• पाठस्य अर्थनिर्माणम्

• पाठात् निष्कर्षग्रहणम्

Question 8:

पञ्चमकक्षायाः एका शिक्षिका पश्यति यत् तस्याः कक्षायाः छात्राः

तया पाठ्यमानया द्वितीयभाषया सह स्वभाषायाः शब्दानां वाक्यानां च प्रयोगं कुर्वन्ति। एतत् कथ्यते -

• सामाजिकभाषिकः व्यवहारः (Socio-linguistic behaviour)

• कूटपरिवर्तनं कूटसम्मिश्रणं च (Code switching and code mixing)

• भाषा सञ्चरणम् (Language transmission)

• नवपीढीछात्राः

Question 9:

गौरवाय रस्किन बोंडस्य लघुकथाः रोचन्ते । यथावसरं स ताः पठति । ईदृशं पठनं किम् कथ्यते ?

• गहनावलोकनम् (Scanning)

• विहंगम दृष्टिपातः

• सघन अध्ययनम्

• विस्तृतम् अध्ययनम्

Question 10:

गौरवाय रस्किन बोंडस्य लघुकथाः रोचन्ते । यथावसरं स ताः पठति । ईदृशं पठनं किम् कथ्यते ?

• सघन अध्ययनम्

• गहनावलोकनम् (Scanning)

• विहंगम दृष्टिपातः

• विस्तृतम् अध्ययनम्