Ctet July 2024 mini mock Sanskrit pedagogy (30 May 2024)

Question 1:

शिक्षायां 'मातृभाषा-आधारिता बहुभाषीयता' इत्यस्य कोऽर्थः?

• छात्राः विद्यालये शिक्षां स्वमातृभाषायां प्रारभन्ते । यथा यथा ते प्रगतिं कुर्वन्ति, अन्याः भाषाः योजयन्ति ।

• छात्राः मातृभाषां एकस्याः भाषायाः रूपे शिक्षन्ते तथा विद्यालये यथा यथा अग्रे प्रगतिं कुर्वन्ति, आंग्लमाध्यमेन पठितुं प्रारभन्ते ।

• छात्राः प्रथमकक्षायाः आंग्लभाषां पठितुं प्रारभन्ते, तथा विद्यालयस्य माध्यमिक स्तरात् आंग्लभाषां माध्यमरूपेण गृह्णन्ति ।

• छात्राः सर्वान् विषयान् मातृभाषायां शिक्षन्ते आंग्लमाध्यमं प्रति अग्रे सरन्ति।

Question 2:

एक: शिक्षकः पञ्चकक्षायाः छात्राणां कृते एकः गतिविधिः "एकमिनटमितं मुक्तलेखनम्" इति सम्पादयति । अस्य लेखनकार्यस्य प्रयोजनम् भवेत् यत् छात्राः

• रचनाशीलाः भवितुं स्वतन्त्राः सन्ति।

• तैः बहु लिखितव्यः इति न अनुभवन्ति एवं लेखनानन्तरे मुक्ताः अनुभवेयुः।

• स्वभाषाशुद्धेः आकलनं कुर्वन्तु ।

• लिखेयुः, न वा लिखेयुः इति विषये स्वतन्त्राः सन्ति ।

Question 3:

एका द्वितीय श्रेण्याः शिक्षिका स्वअध्यापन अध्ययनप्रक्रमें स्वछात्रान् आकलयितुं इच्छति। छात्राणाम् अवबोधस्य आकलनार्थं अधोलिखितेषु का उपयुक्ता पद्धतिः भवेत् ?

• बहुमुखीक्रियाकलापेषु छात्राणां निरीक्षणम्

• अवधिपरीक्षा योगात्मकपरीक्षा च

• प्रति सोमवासरे नियमितरूपेण इकाई परीक्षा

• दैनिकगतिविधीनाम् अनुवर्तनम् न तु काचित् परीक्षा

Question 4:

पञ्चमकक्षायाः एका शिक्षिका पश्यति यत् तस्याः कक्षायाः छात्राः

तया पाठ्यमानया द्वितीयभाषया सह स्वभाषायाः शब्दानां वाक्यानां च प्रयोगं कुर्वन्ति। एतत् कथ्यते -

• कूटपरिवर्तनं कूटसम्मिश्रणं च (Code switching and code mixing)

• नवपीढीछात्राः

• सामाजिकभाषिकः व्यवहारः (Socio-linguistic behaviour)

• भाषा सञ्चरणम् (Language transmission)

Question 5:

एका अध्यापिका छात्राणाम् उत्तराणि तेषां मातृ भाषायां स्वीकरोति । सा लक्ष्यभाषायाः अध्यापनप्रक्रमे छात्राणां भाषां अवबोधयितुं प्रयतते । सा मन्यते यत्

• छात्रस्य भाषा दुर्बोध्या अतएव उपेक्षणीया ।

• अनेन विधिना सा कक्षायां बहुभाषिकतां संवर्धयितुं शक्नोति ।

• प्रत्येकः छात्रः समानगत्या अधिगमिष्यति ।

• अनेन छात्राः कक्षायां शान्ताः भविष्यन्ति ।

Question 6:

एका शिक्षिका चतुर्थश्रेण्याः छात्रान् एकां कवितां "अस्माकम् उत्सवाः" इति पाठयति । कवितापाठानन्तरं कविताकक्षायाम् अधोलिखितेषु कस्मिन् विषये चर्चा न करणीया ?

• कवितायाः भावाः विषयः च (Ideas and themes)

• कवितायाः अन्त्यसमाः शब्दाः (Rhyming words)

• कवितायाः प्रसङ्गस्य सन्दर्भः (Reference to context)

• कवितायां व्याकरणात्मकाः विषयाः (Grammatical items)

Question 7:

एका शिक्षिका चतुर्थश्रेण्याः छात्रान् एकां कवितां "अस्माकम् उत्सवाः" इति पाठयति । कवितापाठानन्तरं कविताकक्षायाम् अधोलिखितेषु कस्मिन् विषये चर्चा न करणीया ?

• कवितायाः प्रसङ्गस्य सन्दर्भः (Reference to context)

• कवितायां व्याकरणात्मकाः विषयाः (Grammatical items)

• कवितायाः भावाः विषयः च (Ideas and themes)

• कवितायाः अन्त्यसमाः शब्दाः (Rhyming words)