Ctet July 2024 mini mock Sanskrit pedagogy (30 May 2024)

Question 1:

भाषाशिक्षणं वर्धयेत् यदि

• अध्यापकेन अधिकतमसंख्यायाम् अध्यापनसामग्री प्रयुज्यते ।

• अध्यापकः कक्षायां वास्तविकजीवनपरिस्थितिं उपस्थापयति यस्यां छात्राः परस्परसम्वादः कुर्युः।  

• अध्यापकः छात्रेभ्यः कण्ठस्थीकरणार्थं सम्वादान् यच्छति तान् च अधिकृत्य अभिनयं कर्तुं कथयति ।

• छात्राणां प्रगतिं परीक्षितुं अध्यापकः साप्ताहिकपत्रलेखनीपरीक्षाम् (Paper- Pencil tests) आयोजयति ।

Question 2:

एका शिक्षिका मुखभंगिमामाध्यमेन मुद्राप्रयोगेन च द्वितीय श्रेणीस्थान छात्रान् एकां कथां कथयति । तदा सा छात्रान् स्व-स्व मातृभाषया कथां पुनर्कथनाय निर्दिशति । तया छात्राणां कस्य आकलनं क्रियते ?

• पठनकौशलम

• श्रवणकौशलम्

• रचनाकौशलम्

• चिन्तनकौशलम्

Question 3:

पञ्चमकक्षायाः एका अध्यापिका स्वछात्रान् युग्मेषु जिह्वा व्यावर्तकानि

(Tongue twisters) पुनः पुनः वक्तुं निर्दिशति । सा स्वछात्रान् किं शिक्षितुम् प्रयतते ?

• पठनम्

• सम्भाषणम्

• उच्चारणम्

• श्रवणम्

Question 4:

एका अध्यापिका छात्राणाम् उत्तराणि तेषां मातृ भाषायां स्वीकरोति । सा लक्ष्यभाषायाः अध्यापनप्रक्रमे छात्राणां भाषां अवबोधयितुं प्रयतते । सा मन्यते यत्

• प्रत्येकः छात्रः समानगत्या अधिगमिष्यति ।

• अनेन छात्राः कक्षायां शान्ताः भविष्यन्ति ।

• अनेन विधिना सा कक्षायां बहुभाषिकतां संवर्धयितुं शक्नोति ।

• छात्रस्य भाषा दुर्बोध्या अतएव उपेक्षणीया ।

Question 5:

“विद्यालयीयां शिक्षायां बहुभाषीयता एकं संसाधनम् अस्ति । अस्य कथनस्य कोऽर्थः?

• छात्राणां भाषाणां कक्षायां प्रयोगः

• शिक्षानीतौ नम्यताग्रहणम्

• कक्षायां एतां पाठनविधिरूपेण ग्रहणम्

• यथासम्भवं अधिकाधिकभाषाः शिक्षितुम्

Question 6:

अधोलिखितेषु कः छात्राणां मध्ये पठनविकासस्य एकः उद्देश्यः न अस्ति?

• पाठात् निष्कर्षग्रहणम्

• पाठस्य अर्थनिर्माणम्

• पाठस्य निष्कूटनम्

• कस्यापि जनस्य पूर्वज्ञानेन सह पाठस्य सम्बन्धः

Question 7:

पञ्चमकक्षायाः एका शिक्षिका पश्यति यत् तस्याः कक्षायाः छात्राः

तया पाठ्यमानया द्वितीयभाषया सह स्वभाषायाः शब्दानां वाक्यानां च प्रयोगं कुर्वन्ति। एतत् कथ्यते -

• भाषा सञ्चरणम् (Language transmission)

• सामाजिकभाषिकः व्यवहारः (Socio-linguistic behaviour)

• कूटपरिवर्तनं कूटसम्मिश्रणं च (Code switching and code mixing)

• नवपीढीछात्राः

Question 8:

पञ्चमकक्षायाः एका शिक्षिका पश्यति यत् तस्याः कक्षायाः छात्राः

तया पाठ्यमानया द्वितीयभाषया सह स्वभाषायाः शब्दानां वाक्यानां च प्रयोगं कुर्वन्ति। एतत् कथ्यते -

• कूटपरिवर्तनं कूटसम्मिश्रणं च (Code switching and code mixing)

• भाषा सञ्चरणम् (Language transmission)

• सामाजिकभाषिकः व्यवहारः (Socio-linguistic behaviour)

• नवपीढीछात्राः

Question 9:

शिक्षायां 'मातृभाषा-आधारिता बहुभाषीयता' इत्यस्य कोऽर्थः?

• छात्राः विद्यालये शिक्षां स्वमातृभाषायां प्रारभन्ते । यथा यथा ते प्रगतिं कुर्वन्ति, अन्याः भाषाः योजयन्ति ।

• छात्राः प्रथमकक्षायाः आंग्लभाषां पठितुं प्रारभन्ते, तथा विद्यालयस्य माध्यमिक स्तरात् आंग्लभाषां माध्यमरूपेण गृह्णन्ति ।

• छात्राः मातृभाषां एकस्याः भाषायाः रूपे शिक्षन्ते तथा विद्यालये यथा यथा अग्रे प्रगतिं कुर्वन्ति, आंग्लमाध्यमेन पठितुं प्रारभन्ते ।

• छात्राः सर्वान् विषयान् मातृभाषायां शिक्षन्ते आंग्लमाध्यमं प्रति अग्रे सरन्ति।

Question 10:

एका शिक्षिका छात्रैः कृताः वर्तनीत्रुटीः व्याकरणात्मक त्रुटी: च एकत्रीकरोति। तदा सा प्रतिसप्ताहं छात्रैः सह परिचर्चां करोति किन्तु त्रुटिकर्तुः उल्लेखः न करोति । अयं ज्ञायते

• उपचारात्मक अध्यापनम् (Remedial teaching)

• परिपुष्टिप्रदानम् (Providing feedback)

• छात्रान् सूचयति यत् तेषां त्रुटयः गम्भीराः सन्ति

• छात्रान् सूचयति यत् त्रुटयः भाषाशिक्षणे बाधकाः सन्ति