Ctet July 2024 mini mock Sanskrit pedagogy (29 May 2024)

Question 1:

भवान् शिक्षकरूपेण कथं छात्राणां पठनविषयिणीं रुचिं वर्धयितुं शक्नोति ?

• पाठानां सारांशानां कण्ठस्थीकरणं कारयित्वा

• रुच्युत्पादकानां वयोपयोगिबालसाहित्यानाम् उपयोगेन

• तान् पाठ्यपुस्तकमात्रं पठितुं निर्दिश्य

• पाठस्य मातृभाषया अनुवादं कृत्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि अधि गन्तुं निर्दिश्य

Question 2:

छात्राणां भाषाधिगमस्य स्तरस्य आकलनं कर्तुं निम्नलिखितोपायेषु कः सहायकः भवेत्?

• स्वतन्त्रतया तेषां विचाराणाम् आदानप्रदानस्य स्वकल्पनायाः अभिव्यक्तेः अवसरप्रदानम्

• कवितायाः काव्यशास्त्रीयतत्त्वानां छात्रैः शोधनम्

• तेषां मातृभाषया पाठस्य अनुवादः ।

• एकस्याः स्मृतिगतकवितायाः शारीरिकाभिनयेन सह उच्चारणम्।

Question 3:

विषयस्य स्थितेश्च ज्ञानस्य आधारेण छात्रा श्रुतस्य परिच्छेदस्य विशिष्टम् अर्थम् अभिज्ञातुं शक्नुवन्ति । तथैव श्रुतानां वाक्यानां शब्दानां शब्दसमूहानां च सन्देशस्य घटकानाम् अर्थम् अभिजानन्ति । सन्देशस्य व्याख्यानस्य एवंविधः मार्गः अस्ति

• मिश्रितोपागमः (Integrated approach)

• समग्र - भाषोपागमः (Whole language approach)

• अधोगामि उपकौशलम् (Top down subskill)

• ऊर्ध्वगामि उपकौशलम् (Bottom up subskill)

Question 4:

छात्राणां भाषाविकासार्थं प्रतिपुष्टिकरणार्थं अधोलिखितमार्गेषु कः श्रेयस्करः।

• छात्राणां त्रुटीनां झटिति एव शिक्षकेण संसूचनम्

• कक्षायां छात्राणां दोषाविष्करणेन तेषां मनः खिद्येत इति चिन्तयित्वा तेषां दोषोणां प्रति औदासीन्यं दर्शयेत् ।

• येषां छात्राणां भाषाव्यवहारः अत्यन्तं समस्यापूर्णः तेषाम् एव छात्राणां कृते प्रतिपुष्टिः करणीया ।

• शिक्षक: त्रुटीनां विश्लेषणं कृत्वा संशोधनस्य कृते योग्यां योजनाम् अवलम्बेत तथा च मातृभाषाणां व्यवधानकारणात् ये दोषाः दृश्यन्ते तेषां कृते औदासिन्यं पालयेत ।

Question 5:

 पाठ्यपुस्तकात् बहिः गन्तव्यम् इति उक्तेः अर्थः_______

• पाठ्यपुस्तकानां काठिन्य-स्तर: छात्राणां बोधस्तराद् बहिः भवति

• पाठ्यपुस्तकम् अतिरिच्य अन्यसंसाधनानाम् वितरणम्

• पाठ्यपुस्तकस्तरात् किश्चित् ऊर्ध्वस्तरे पाठनम् ।

• पाठ्यपुस्तकसमाप्तिः न अत्यन्तम् आवश्यकम्

Question 6:

भाषायाः एकस्य पाठस्य पाठनसमये शिक्षिका विज्ञानस्य सामाजिक - विज्ञानस्य च पाठस्य उपयोगं कृत्वा तं पाठं पठितुं छात्रान् निर्दिशति यतः इतरविषयस्य पाठस्य सम्बन्ध भाषा विषयस्य पाठेन सह अस्ति ।

एवंविधः उपागमः कथ्यते __________

• विषयः भाषाशिक्षणम्

• आपाठ्यक्रमं भाषा (language across curriculum)

• बहुभाषाशिक्षणम् (pluralistic language teaching)

• आन्तरविषयक: (inter disciplinary)

Question 7:

सम्भाषणकौशलम् उत्कृष्टतया वर्धयितुं शक्यते ________

• प्रकृतजीवनपरिस्थितौ भावादानप्रदानं यदि छात्रैः क्रियते।

• यदि छात्राणां कृते दुरूहजटिलपाठान् पठितुम् अवसरः दीयते।

• यदि छात्राः सम्भाषणसमये त्रुटीनिवारणं कुर्युः।

• यदि छात्रा: शिक्षकेण प्रस्तुतम् आदर्शम् उच्चारणं श्रुणुयुः।

Question 8:

व्याकरणस्य अधिगमेन शिक्षार्थिनां लाभः भवति ________

• धाराप्रवाहे

• साक्षरतायाम्

• शब्दज्ञाने

• शुद्धतायाम्

Question 9:

पाश्र्श्वे स्थिताय सहपाठिने एकस्य वर्षादिनस्य स्वानुभवविषये वर्णनं कर्तुं शिक्षिका छात्रेभ्यः निर्दिशति । एवम्प्रकारकः अभ्यासः__________

• कक्षा कोलाहलमयं करिष्यति यदा ते वर्णनं करिष्यन्ति ।

• पाठ्यपुस्तकपठनस्य नीरसतां दूरीकरिष्यति ।

• कक्षायाम् अनुशासनहीनतां जनयिष्यति।

• तेषां विचाराणां मौखिकाभिव्यक्तीकरणे विकासं करिष्यति ।

Question 10:

लेखनस्य प्रक्रियोपागमः (process approach) आवेष्टितानि करोति

(a) सम्पादनम् (editing)

(d) विचारविमर्शम् (brainstorming)

(c) संशोधनम् (revising)

(d) प्रारूपनिर्माणम् (drafting)

• b, c, a, d

• b, d, c, a

• a, b, c, d

• a, d, c, b