Ctet July 2024 mini mock Sanskrit pedagogy (29 May 2024)

Question 1:

अधोलिखितेषु किम् एका अवचेतनप्रक्रिया अस्ति यस्य प्रयोगः बालैः भावसम्प्रेषणार्थं क्रियते।

• भाषिक क्षमता

• द्वितीय भाषा

• भाषाधिग्रहणम्

• भाषाधिगमः

Question 2:

सम्भाषणकौशलम् उत्कृष्टतया वर्धयितुं शक्यते ________

• यदि छात्राः सम्भाषणसमये त्रुटीनिवारणं कुर्युः।

• यदि छात्राणां कृते दुरूहजटिलपाठान् पठितुम् अवसरः दीयते।

• यदि छात्रा: शिक्षकेण प्रस्तुतम् आदर्शम् उच्चारणं श्रुणुयुः।

• प्रकृतजीवनपरिस्थितौ भावादानप्रदानं यदि छात्रैः क्रियते।

Question 3:

विषयस्य स्थितेश्च ज्ञानस्य आधारेण छात्रा श्रुतस्य परिच्छेदस्य विशिष्टम् अर्थम् अभिज्ञातुं शक्नुवन्ति । तथैव श्रुतानां वाक्यानां शब्दानां शब्दसमूहानां च सन्देशस्य घटकानाम् अर्थम् अभिजानन्ति । सन्देशस्य व्याख्यानस्य एवंविधः मार्गः अस्ति

• समग्र - भाषोपागमः (Whole language approach)

• मिश्रितोपागमः (Integrated approach)

• अधोगामि उपकौशलम् (Top down subskill)

• ऊर्ध्वगामि उपकौशलम् (Bottom up subskill)

Question 4:

छात्राणां भाषाधिगमस्य स्तरस्य आकलनं कर्तुं निम्नलिखितोपायेषु कः सहायकः भवेत्?

• स्वतन्त्रतया तेषां विचाराणाम् आदानप्रदानस्य स्वकल्पनायाः अभिव्यक्तेः अवसरप्रदानम्

• कवितायाः काव्यशास्त्रीयतत्त्वानां छात्रैः शोधनम्

• एकस्याः स्मृतिगतकवितायाः शारीरिकाभिनयेन सह उच्चारणम्।

• तेषां मातृभाषया पाठस्य अनुवादः ।

Question 5:

सम्भाषणकौशलम् उत्कृष्टतया वर्धयितुं शक्यते ________

• यदि छात्रा: शिक्षकेण प्रस्तुतम् आदर्शम् उच्चारणं श्रुणुयुः।

• प्रकृतजीवनपरिस्थितौ भावादानप्रदानं यदि छात्रैः क्रियते।

• यदि छात्राणां कृते दुरूहजटिलपाठान् पठितुम् अवसरः दीयते।

• यदि छात्राः सम्भाषणसमये त्रुटीनिवारणं कुर्युः।

Question 6:

स्वस्य सर्वोत्कृष्टानि पञ्च वस्तूनि स्वपत्राधाने स्थापयन्तु अन्यानि च अपसारयन्तु इति एका भाषाध्यापिका छात्रान् निर्दिशति । अनन्तरं पञ्चानां वस्तूनां चयनविषये चिन्तनं कर्तुं तान् पृच्छति । एवंविधं चिन्तनम् अस्ति

• स्वयमाकलनम् (self assessment)

• समकक्षाकलनम् (peer assessment)

• समेकितम् आकलनम् (summative assessment)

• अध्यापकेनाकलनम् (teacher's assessment)

Question 7:

लेखनस्य प्रक्रियोपागमः (process approach) आवेष्टितानि करोति

(a) सम्पादनम् (editing)

(d) विचारविमर्शम् (brainstorming)

(c) संशोधनम् (revising)

(d) प्रारूपनिर्माणम् (drafting)

• b, c, a, d

• a, d, c, b

• a, b, c, d

• b, d, c, a

Question 8:

 पाठ्यपुस्तकात् बहिः गन्तव्यम् इति उक्तेः अर्थः_______

• पाठ्यपुस्तकसमाप्तिः न अत्यन्तम् आवश्यकम्

• पाठ्यपुस्तकस्तरात् किश्चित् ऊर्ध्वस्तरे पाठनम् ।

• पाठ्यपुस्तकम् अतिरिच्य अन्यसंसाधनानाम् वितरणम्

• पाठ्यपुस्तकानां काठिन्य-स्तर: छात्राणां बोधस्तराद् बहिः भवति

Question 9:

छात्राणां भाषाविकासार्थं प्रतिपुष्टिकरणार्थं अधोलिखितमार्गेषु कः श्रेयस्करः।

• शिक्षक: त्रुटीनां विश्लेषणं कृत्वा संशोधनस्य कृते योग्यां योजनाम् अवलम्बेत तथा च मातृभाषाणां व्यवधानकारणात् ये दोषाः दृश्यन्ते तेषां कृते औदासिन्यं पालयेत ।

• कक्षायां छात्राणां दोषाविष्करणेन तेषां मनः खिद्येत इति चिन्तयित्वा तेषां दोषोणां प्रति औदासीन्यं दर्शयेत् ।

• छात्राणां त्रुटीनां झटिति एव शिक्षकेण संसूचनम्

• येषां छात्राणां भाषाव्यवहारः अत्यन्तं समस्यापूर्णः तेषाम् एव छात्राणां कृते प्रतिपुष्टिः करणीया ।

Question 10:

विषयस्य स्थितेश्च ज्ञानस्य आधारेण छात्रा श्रुतस्य परिच्छेदस्य विशिष्टम् अर्थम् अभिज्ञातुं शक्नुवन्ति । तथैव श्रुतानां वाक्यानां शब्दानां शब्दसमूहानां च सन्देशस्य घटकानाम् अर्थम् अभिजानन्ति । सन्देशस्य व्याख्यानस्य एवंविधः मार्गः अस्ति

• ऊर्ध्वगामि उपकौशलम् (Bottom up subskill)

• समग्र - भाषोपागमः (Whole language approach)

• अधोगामि उपकौशलम् (Top down subskill)

• मिश्रितोपागमः (Integrated approach)