Ctet July 2024 Mini Mock Sanskrit Pedagogy (28 May 2024)

Question 1:

काचिद् अध्यापिका स्वछात्रान् युग्मेषु कार्यं कर्तुम् आदिशति सा तन्विचारविनिमयं कर्तुम् रूपरेखां निर्मातुं, विचारान् एकस्मिन् अनुच्छेदे अन्वेष्टुम्, तदनु संशोधयितुं, तदनु सम्यग् अनुच्छेदं निर्मातुं कथयति । लेखन - शिक्षणस्य अयं कः पक्षः कथ्यते ?

अभ्यासलेखनम्
लेखनस्योत्पादकपक्षः
संवादात्मकपक्षः
लेखनस्य प्रक्रियापक्षः

Question 2:

नवीन शब्दानां शिक्षणे अध्यापकेन एतत् कर्तव्यम् -

संदर्भानुसारं यथासंभवम् अधिकाधिकान् शब्दान् प्रयोक्तुं छात्राः सक्षमा: कर्तव्या: ।
प्रथमं, सरलभाषायाम् शब्दार्थाः लिखितव्या ।
छात्राः शब्दान् कंठस्थान् कर्तुम् आवश्यकतानुसारं च प्रयोक्तुं प्रेरयितव्याः।
शब्दानां अन्यैः शब्दैः सह प्रयोगः कर्तव्यः ।

Question 3:

शिक्षणे भाषायाः केन्द्रीयतायाः अभिप्रायोऽस्ति -

अंतर्वस्तु - विषयस्य अध्यापकाय भाषां प्रति अवधानं न आवश्यकम्।
भाषाधिगमे विषय-वस्तु अधिगमः च पृथक्-पृथक् भवतः ।
अन्येषां विषयाणां शिक्षणे भाषा महत्वपूर्णं योगदानं ददाति।
भाषाधिगमे अंतर्वस्तु-विषयाः (Content subject) महत्वपूर्णाः सन्ति।

Question 4:

सप्तमीकक्षायाः भाषाशिक्षिका कीर्तिः स्वछात्रान् तेषां पाठ्यपुस्तकस्य कवितानां, गीतानां च समानाः कविताः गीतानि च तेषां भाषायां प्राप्तुम् अकथयत् । तदा सा कवितानां अर्थान् विचारान् च विवेचयितुं तान् अकथयत्। सामान्यभाषया च तुलनां कर्तुमपि साकथयत् । तदा छात्राः ताः कविताः लेखनपत्रे स्व-स्व भाषासु अलिखन् तदा ते सर्वां कक्षां प्रादर्श्यन्। अत्र भाषायाः महत्त्वं ज्ञातुं अध्यापिकया का रीतिः प्रयुक्ताः ?

बहुभाषीयत्वम् (polyglotism)
बहुभाषात्वम् (multilingualism)
भाषाप्रवृद्धि: (promotion)
लेखनप्रवृद्धिः

Question 5:

काचिद् अध्यापिका छात्रान् युग्मेषु परिच्छेदात् वाक्यान्तराणि वारक्रमात् पठितुं कथयति । एकः छात्रः वाक्यानि लिखति तस्य सहभागी च पठति । तदा सा लिखितानि वाक्यानि मुद्रितैः वाक्यैः सह मेलयितुं कथयति । एषा क्रिया का कथ्यते ?

योग्यतानां संयोजनम्।
समूहकार्यम्।
युग्मकार्यम्।
अन्योऽन्यैः श्रुतलेखनम् ।

Question 6:

मनुष्याणां पशूनाम् च भाषणे मुख्यभेदोऽयमस्ति -

पशवः स्वार्थम् अभिव्यक्तम् समर्थाः सन्ति ।
मनुष्याः स्वभावान् अभिव्यक्तुम् समर्थाः सन्ति।
मनुष्याः स्वार्थम् अभिव्यक्तुम् समर्थाः सन्ति।
पशवः स्वभावान् अभिव्यक्तुम् समर्थाः सन्ति।

Question 7:

भारतस्य भाषाव्यापि शिक्षा (Language-in-education) नीचते: लक्ष्यः मातृभाषामधिकृत्य बहुभाषावादस्य सम्वर्धनम् ।

सर्वे बालाः राजभाषां, आङ्ग्लभाषां एकां वैदेशिकीभाषां च शिक्षन्ते ।
सर्वे बालाः स्वमातृभाषां शिक्षन्ते, स्वमातृभाषया च शिक्षन्ते ।
सर्वे बाला: मातृभाषया अधिगमम् आरभन्ते अधिकाधिकभाषाः अधिगन्तुं व्यवस्यन्ते।
सर्वे बालाः विद्यालयि भाषां, आङ्ग्लभाषां हिन्दीभाषां च शिक्षन्ते तदन्तरं वैदेशिक भाषाः शिक्षन्ते ।

Question 8:

गतिबोधकगतिविधयः केन सम्बद्धाः सन्ति ?

मौखिकसम्भाषणम्
श्रवण-गतिविधयः
शारीरिक-संचालन गतिविधयः
सतर्कता (mindfulness)

Question 9:

काचिद् अध्यापिका कक्षां पञ्चानां समूहेषु विभाजयति । सा कस्यापि प्रतिवेदनस्य काञ्चिद् अंशान् ददाति सा टिप्पणी निर्माणं कर्तुं तेषां सारं चापि निर्मातुं कथयति सा किं प्रोत्साहयितुं प्रयतते ?