Ctet July 2024 mini mock Sanskrit pedagogy (28 May 2024)

Question 1:

मनुष्याणां पशूनाम् च भाषणे मुख्यभेदोऽयमस्ति -

• पशवः स्वार्थम् अभिव्यक्तम् समर्थाः सन्ति ।

• मनुष्याः स्वार्थम् अभिव्यक्तुम् समर्थाः सन्ति।

• पशवः स्वभावान् अभिव्यक्तुम् समर्थाः सन्ति।

• मनुष्याः स्वभावान् अभिव्यक्तुम् समर्थाः सन्ति।

Question 2:

कश्चित् चतुर्थीकक्षायाः छात्रः स्वमातुः सहायतया पाठं पठितुं तदाधारितं कार्यं च कर्तुं समर्थोऽस्ति । वायगोत्सकी महोदयस्य सिद्धान्तानुसारं माता किं कार्यं करोति ?

• उपशिक्षणम् (tutoring)

• सोपानीकरणम् (scaffolding)

• शिक्षणम् (coaching)

• प्रशिक्षणम् (training)

Question 3:

नवीन शब्दानां शिक्षणे अध्यापकेन एतत् कर्तव्यम् -

• संदर्भानुसारं यथासंभवम् अधिकाधिकान् शब्दान् प्रयोक्तुं छात्राः सक्षमा: कर्तव्या: ।

• प्रथमं, सरलभाषायाम् शब्दार्थाः लिखितव्या ।

• छात्राः शब्दान् कंठस्थान् कर्तुम् आवश्यकतानुसारं च प्रयोक्तुं प्रेरयितव्याः।

• शब्दानां अन्यैः शब्दैः सह प्रयोगः कर्तव्यः ।

Question 4:

सप्तमीकक्षायाः भाषाशिक्षिका कीर्तिः स्वछात्रान् तेषां पाठ्यपुस्तकस्य कवितानां, गीतानां च समानाः कविताः गीतानि च तेषां भाषायां प्राप्तुम् अकथयत् । तदा सा कवितानां अर्थान् विचारान् च विवेचयितुं तान् अकथयत्। सामान्यभाषया च तुलनां कर्तुमपि साकथयत् । तदा छात्राः ताः कविताः लेखनपत्रे स्व-स्व भाषासु अलिखन् तदा ते सर्वां कक्षां प्रादर्श्यन्। अत्र भाषायाः महत्त्वं ज्ञातुं अध्यापिकया का रीतिः प्रयुक्ताः ?

• लेखनप्रवृद्धिः

• भाषाप्रवृद्धि: (promotion)

• बहुभाषीयत्वम् (polyglotism)

• बहुभाषात्वम् (multilingualism)

Question 5:

कस्मिन् विधौ मातृभाषायाः कश्चिद् अपि प्रयोगो न भवति ?

• अनुवादविधौ

• क्रियाश्रितशिक्षणविधौ

• संकलनविधौ

• प्रत्यक्षविधौ

Question 6:

काचिद् अध्यापिका छात्रान् युग्मेषु परिच्छेदात् वाक्यान्तराणि वारक्रमात् पठितुं कथयति । एकः छात्रः वाक्यानि लिखति तस्य सहभागी च पठति । तदा सा लिखितानि वाक्यानि मुद्रितैः वाक्यैः सह मेलयितुं कथयति । एषा क्रिया का कथ्यते ?

• योग्यतानां संयोजनम्।

• अन्योऽन्यैः श्रुतलेखनम् ।

• समूहकार्यम्।

• युग्मकार्यम्।

Question 7:

शिक्षणे भाषायाः केन्द्रीयतायाः अभिप्रायोऽस्ति -

• भाषाधिगमे अंतर्वस्तु-विषयाः (Content subject) महत्वपूर्णाः सन्ति।

• अंतर्वस्तु - विषयस्य अध्यापकाय भाषां प्रति अवधानं न आवश्यकम्।

• अन्येषां विषयाणां शिक्षणे भाषा महत्वपूर्णं योगदानं ददाति।

• भाषाधिगमे विषय-वस्तु अधिगमः च पृथक्-पृथक् भवतः ।

Question 8:

शिक्षणे भाषायाः केन्द्रीयतायाः अभिप्रायोऽस्ति -

• अंतर्वस्तु - विषयस्य अध्यापकाय भाषां प्रति अवधानं न आवश्यकम्।

• अन्येषां विषयाणां शिक्षणे भाषा महत्वपूर्णं योगदानं ददाति।

• भाषाधिगमे विषय-वस्तु अधिगमः च पृथक्-पृथक् भवतः ।

• भाषाधिगमे अंतर्वस्तु-विषयाः (Content subject) महत्वपूर्णाः सन्ति।

Question 9:

नवीन शब्दानां शिक्षणे अध्यापकेन एतत् कर्तव्यम् -

• प्रथमं, सरलभाषायाम् शब्दार्थाः लिखितव्या ।

• छात्राः शब्दान् कंठस्थान् कर्तुम् आवश्यकतानुसारं च प्रयोक्तुं प्रेरयितव्याः।

• शब्दानां अन्यैः शब्दैः सह प्रयोगः कर्तव्यः ।

• संदर्भानुसारं यथासंभवम् अधिकाधिकान् शब्दान् प्रयोक्तुं छात्राः सक्षमा: कर्तव्या: ।

Question 10:

काचिद् अध्यापिका छात्रान् युग्मेषु परिच्छेदात् वाक्यान्तराणि वारक्रमात् पठितुं कथयति । एकः छात्रः वाक्यानि लिखति तस्य सहभागी च पठति । तदा सा लिखितानि वाक्यानि मुद्रितैः वाक्यैः सह मेलयितुं कथयति । एषा क्रिया का कथ्यते ?

• योग्यतानां संयोजनम्।

• युग्मकार्यम्।

• समूहकार्यम्।

• अन्योऽन्यैः श्रुतलेखनम् ।