Ctet July 2024 Mini Mock Sanskrit Pedagogy (28 May 2024)

Question 1:

निम्नलिखितकथनेषु किं सत्यम् ?

प्रथमभाषाशिक्षणे द्वितीयभाषा सदैव बाधा भवति ।
एका भाषा द्वितीयभाषायाः शिक्षणे परस्परं सम्पूरका अनुपूरका च (supplement and Compliment) भवति ।
द्वितीयभाषायाः शिक्षणं पूर्णरूपेण तद्भाषायाम् (Target Language) एव भवितव्यम् ।
द्वितीयभाषाशिक्षणे प्रथमभाषा सदैव बाधा भवति ।

Question 2:

काचिद् अध्यापिका स्वछात्रान् युग्मेषु कार्यं कर्तुम् आदिशति सा तन्विचारविनिमयं कर्तुम् रूपरेखां निर्मातुं, विचारान् एकस्मिन् अनुच्छेदे अन्वेष्टुम्, तदनु संशोधयितुं, तदनु सम्यग् अनुच्छेदं निर्मातुं कथयति । लेखन - शिक्षणस्य अयं कः पक्षः कथ्यते ?

संवादात्मकपक्षः
लेखनस्य प्रक्रियापक्षः
लेखनस्योत्पादकपक्षः
अभ्यासलेखनम्

Question 3:

नवीन शब्दानां शिक्षणे अध्यापकेन एतत् कर्तव्यम् -

प्रथमं, सरलभाषायाम् शब्दार्थाः लिखितव्या ।
शब्दानां अन्यैः शब्दैः सह प्रयोगः कर्तव्यः ।
संदर्भानुसारं यथासंभवम् अधिकाधिकान् शब्दान् प्रयोक्तुं छात्राः सक्षमा: कर्तव्या: ।
छात्राः शब्दान् कंठस्थान् कर्तुम् आवश्यकतानुसारं च प्रयोक्तुं प्रेरयितव्याः।

Question 4:

शिक्षणे भाषायाः केन्द्रीयतायाः अभिप्रायोऽस्ति -

अंतर्वस्तु - विषयस्य अध्यापकाय भाषां प्रति अवधानं न आवश्यकम्।
अन्येषां विषयाणां शिक्षणे भाषा महत्वपूर्णं योगदानं ददाति।
भाषाधिगमे अंतर्वस्तु-विषयाः (Content subject) महत्वपूर्णाः सन्ति।
भाषाधिगमे विषय-वस्तु अधिगमः च पृथक्-पृथक् भवतः ।

Question 5:

अभ्यासलेखनम्
लेखनस्य प्रक्रियापक्षः
लेखनस्योत्पादकपक्षः
संवादात्मकपक्षः

Question 6:

नवीन शब्दानां शिक्षणे अध्यापकेन एतत् कर्तव्यम् -

शब्दानां अन्यैः शब्दैः सह प्रयोगः कर्तव्यः ।
संदर्भानुसारं यथासंभवम् अधिकाधिकान् शब्दान् प्रयोक्तुं छात्राः सक्षमा: कर्तव्या: ।
छात्राः शब्दान् कंठस्थान् कर्तुम् आवश्यकतानुसारं च प्रयोक्तुं प्रेरयितव्याः।
प्रथमं, सरलभाषायाम् शब्दार्थाः लिखितव्या ।

Question 7:

शिक्षणे भाषायाः केन्द्रीयतायाः अभिप्रायोऽस्ति -

भाषाधिगमे विषय-वस्तु अधिगमः च पृथक्-पृथक् भवतः ।
अन्येषां विषयाणां शिक्षणे भाषा महत्वपूर्णं योगदानं ददाति।
भाषाधिगमे अंतर्वस्तु-विषयाः (Content subject) महत्वपूर्णाः सन्ति।
अंतर्वस्तु - विषयस्य अध्यापकाय भाषां प्रति अवधानं न आवश्यकम्।

Question 8:

सप्तमीकक्षायाः भाषाशिक्षिका कीर्तिः स्वछात्रान् तेषां पाठ्यपुस्तकस्य कवितानां, गीतानां च समानाः कविताः गीतानि च तेषां भाषायां प्राप्तुम् अकथयत् । तदा सा कवितानां अर्थान् विचारान् च विवेचयितुं तान् अकथयत्। सामान्यभाषया च तुलनां कर्तुमपि साकथयत् । तदा छात्राः ताः कविताः लेखनपत्रे स्व-स्व भाषासु अलिखन् तदा ते सर्वां कक्षां प्रादर्श्यन्। अत्र भाषायाः महत्त्वं ज्ञातुं अध्यापिकया का रीतिः प्रयुक्ताः ?

बहुभाषीयत्वम् (polyglotism)
भाषाप्रवृद्धि: (promotion)
लेखनप्रवृद्धिः
बहुभाषात्वम् (multilingualism)

Question 9:

काचिद् अध्यापिका छात्रान् युग्मेषु परिच्छेदात् वाक्यान्तराणि वारक्रमात् पठितुं कथयति । एकः छात्रः वाक्यानि लिखति तस्य सहभागी च पठति । तदा सा लिखितानि वाक्यानि मुद्रितैः वाक्यैः सह मेलयितुं कथयति । एषा क्रिया का कथ्यते ?

समूहकार्यम्।
योग्यतानां संयोजनम्।
युग्मकार्यम्।
अन्योऽन्यैः श्रुतलेखनम् ।

Question 10:

निम्नलिखितकथनेषु किं सत्यम् ?

प्रथमभाषाशिक्षणे द्वितीयभाषा सदैव बाधा भवति ।
द्वितीयभाषायाः शिक्षणं पूर्णरूपेण तद्भाषायाम् (Target Language) एव भवितव्यम् ।
एका भाषा द्वितीयभाषायाः शिक्षणे परस्परं सम्पूरका अनुपूरका च (supplement and Compliment) भवति ।
द्वितीयभाषाशिक्षणे प्रथमभाषा सदैव बाधा भवति ।